هنگامی که به بحث امن کردن خانه برای کودکان میرسیم، به نظر میرسد که باید کارهای بسیار زیادی انجام شود اما در حقیقت این طور نیست. راههای ساده ای هم برای این کار وجود دارند. مسئله امن تر کردن خانه برای کودکان نوپا باعث شده که کتاب ها، راهنماها و دستورالعمل های بسیاری در این زمینه چاپ شود و حتی مشاورین متخصصی هم در این زمینه فعالیت کنند. اگر کمی جستجو کنید میبینید که تعداد زیادی محصولات و راهنماها در این زمینه برای فروش وجود دارند. آیا فرزند شما واقعاً به یک کلاه ایمنی یا گاو صندوق پر از دارو نیاز دارد؟ در اینجا یک طرح گام به گام ارائه میکنیم که میتواند در این مورد کمک کننده باشد:
۱٫ مراقب باشید. هیچ جایگزینی برای نظارت و چشمان شما وجود ندارد ! پس هرگز فرزندتان را تنها رها نکنید مگر آنکه او در یک تخت مخصوص نوزاد یا زمین بازی ایمن باشد و در این صورت تازه آن هم برای چند دقیقه (مگر آنکه خواب باشد). کمک های اولیه مخصوص نوزادان را یاد بگیرید و شماره های اورژانس را دم دست بگذارید. مراقبت از نزدیک این مزیت را نیز دارد که میتوانید به فرزندتان بیاموزید که بعضی چیزها ممنوع هستند.اگر دستش به چیزی که مناسب او نیست میرسد، قاطع و محکم بگویید «نه!این مال بچهها نیست» و در عوض چیزی که برای او مناسب است (مثلاً اسباب بازیهایش)را پیشنهاد کنید.پس از چند بار تکرار، منظور شما را متوجه خواهد شد.
۲٫ مناطق امن ایجاد کنید. مطمئن شوید که اتاق خواب فرزند شما که در حالت ایده آل اتاق دیگری به جز اتاق تفریح و سرگرمی خانواده است خالی از اشیای تیز است، پله هایش محافظ دارند، پریزهایش به درپوش مجهز شدهاند، کمدها و قفسه هایش محکم هستند، اسباب و اثاثیه اش به خوبی نصب و در جای خود قرار گرفته اند و … .
در این صورت فرزند شما میتواند بدون نظارت نزدیک و مستقیم شما به راحتی در این نواحی بازی کند؛ اگر چه شما در این صورت نیز باید نزدیک او باشید اما کودک برای کسب تجربه و یادگیری آزادی عمل لازم را دارد. چنانچه می خواهید اتاقهای خاصی(مثلاً اتاق ناهارخوری یا اتاق نشیمن)را برای کودکتان امن کنید، در این صورت باز هم میتوانید از دکورهای معمولی استفاده کنید و لزوماً نیازی نیست که دکور اتاق را به دکور کودکانه تغییر دهید.میتوانید در این موارد از موانع یا محافظهای مخصوص استفاده کنید یا اینکه برای درها یک محافظ دستگیره نصب کنید (وسیله ای که فقط بزرگترها می توانند با استفاده از آن در را باز کنند).
۳٫ برای پیشگیری از حوادث، شکستنی ها را در جای مناسبی قرار دهید. فعلاً عتیقه جات خانوادگی ، اشیائ گرانبها و سایر موارد شکستنی و ارزشمند را بسته بندی کرده و دور از دسترس بگذارید.
۴٫ مراقب مسمومیت باشید. مواد شوینده، داروها، مشروبات الکلی، لوازم آرایش و سایر موادی که برای کودک خطرناک هستند را از معرض دید و دسترس کودک خارج کنید و ترجیحاً در یک قفسهقفل شده قرار دهیدهمچنین توجه داشته باشید که برخی از گیاهان خانگی نیز میتوانند خطرناک باشند پس آنها را نیز دور از دسترس قرار دهید و برگها یا گل هایی را که از آنها میافتند را فوراً از روی زمین بردارید.
۵٫ به پنجره ها، درها، آشپزخانه، و حمام توجه ویژه کنید. پنجره ها و درها را بسته نگه دارید و اطمینان پیدا کنید که فرزندتان در پردهپنجره یا سایر وسایل آن گیر نمیکند. در آشپزخانه، چاقوها را دور از دسترس بگذارید و دستگیره ظروف را به سمت داخل بچرخانید؛ در دستشویی را ببندید و برای مجاری آن از درپوش استفاده کنید. و هرگز بچه را در تشت، توالت فرنگی و …تنها نگذارید زیرا جثه اش کوچک است و ممکن است ظرف چند دقیقه همراه آب وارد لولهها شود(به خصوص از طریق توالت فرنگی).
۶٫ در بیرون از منزل بسیار مراقب باشید. خانه مادربزرگ ممکن است به اندازه خانه خودتان برای بچه امن و ایمن نباشد؛ اگر فرزندتان زمان زیادی را در آنجا میگذراند، سعی کنید که در آنجا هم از دستگاه های محافظ استفاده کرده و در مجموع ایمنی را افزایش دهید.
شش منطقه مهم که باید ایمن شوند:
مواردی وجود دارند که باید وقتی کودکتان از چهار دست و پا راه رفتن به راه رفتن روی دو پا عادت میکند به آنها توجه کنید.در این مواقع خطرات افزایش مییابند و تلاشهای شما در جهت ایمن کردن محیط نیز باید به همین سرعت افزایش یابند.
مطمئناً بستهبندی و انبار کردن گلدانها و ظرفهای شکستنی و شمعدانهای قیمتی کار آسانی است اما شما نمیتوانید توالتها را بسته بندی نموده و کنار بگذارید !یا اینکه پله ها را از منزلتان حذف کنید بلکه باید قبل از آنکه مهارتهای حرکتی و تازه شکوفا شده کودکتان او را دچار مشکل کنند با عقل و منطق دست به کار شوید و منزل را ایمن کنید.خوشبختانه با استفاده از روشها و ابزارهای مناسب میتوانید به طور قابل توجهی احتمال آسیب دیدن کودکتان را کاهش دهید.به مناطق زیر که به صورت بالقوه برای کودک خطرناک هستند توجه کنید:
گوشه ها و لبه ها
میزهای صاف و براقی که روی آنها شیشه ای است و سال گذشته آنها را به دکور منزلتان اضافه کرده اید، در حال حاضر که کودک شما راه میرود، این میزها بیشتر از آنکه جذاب و دلربا باشند خطرناک خواهند بود. لبه ها و گوشه های میز را با ضربه گیرهایی که در فروشگاههای کودکان وجود دارند بپوشانید تا در صورت برخورد فرزندتان با آنها از شدت آسیب کاسته شود. می توانید از همین ضربه گیرها برای سایر لبه های تیز منزل (مانند شومینه و لبه پنجره ها) نیز استفاده کنید. سر کودک شما است به جایی برخورد کند پس حتماً برای درمان آسیبها و ضربات وارده به سر آمادگی داشته باشید و مهارتهای لازم را کسب کنید.
محل های نگهداری مواد خطرناک
دیگر نباید ضد یخ ( که چیزی شبیه شربت سبزاست) یا قرصهای ضد بارداری (شکلات!) را در قفسه ها نگهداری کنید (به خصوص اگر م بالا رفتن کودک بسیار خوب است). پس در زمان امن کردن خانه این مواد و سایر محصولات موجود در منزل (مانند مواد تمیزکننده، داروها، و الکل) را در کابینت های قفل دار قرار دهید.
پله ها و درگاه ها
با نصب موانع ایمنی محکم در پایین و بالای پله ها کودک نوپای خود را از پله ها دور نگه دارید (در صورت امکان در مورد قسمت پایین پله ها این مورد را تا سه پله ادامه دهید تا کودکتان برای تمرین بالا رفتن از پله فضای مناسبی در اختیار داشته باشد). دستگیره اتاقهای خطرناک مانند حمام (که به خاطر وجود آب و وسایل برقی مانند سشوار خطراتی متوجه کودک است) و دفتر کار (که سیم رایانه و دستگا ه های منگنه درون آن میتوانند خطرناک باشند) را با پوشش های پلاستیکی مخصوص این کار بپوشانید (این قبیل وسایل در فروشگاههای کودکان به وفور یافت میشوند). یا اینکه اصلاً میتوانید درها را قفل کنید.
پنجره ها
با نصب یک حفاظ فلزی در کناره قاب پنجره که میله های آن کمتر از ۱۰ سانتیمتر از هم فاصله دارند، مطمئن شوید که فرزندتان از پنجره به بیرون نمیافتد.اگر پرده دارید، باید مراقب باشید که بچه ها در آنها گیر نکنند زیرا پرده یکی از شایع ترین دلایل خفگی کودکان محسوب میشود.بهتر است که از پردههایی که سادهتر هستند استفاده کنید (به خصوص برای اتاق کودک).
نقاط خطرناک
زمانی که کودک شما چهار دست و پا راه رفتن یا خزیدن را آغاز میکند، یکی از اولین مواردی که باید به آن توجه کنید پوشاندن پریزهای برق است (او با خودش فکر میکند سوراخها اندازه انگشتانش هستندو خوب است که با انگشتانش آنها را امتحان کند!). اما زمانی که کودک راه رفتن را شروع میکند باید لوازم برقی را هم در محلهای امن تری قرار دهید مثلا، در آشپزخانه برای دستگیره ها و دکمه های اجاق گاز از پوشش های مربوطه استفاده کنید تا کودک نتواند شعله ها را روشن کند و هنگامی که آشپزی میکنید، در صورت امکان از شعله های عقبی اجاق استفاده کنیدو اگر به ناچار باید از شعلههای جلویی استفاده کنید، دسته ظروف را به سمت عقب اجاق بچرخانید تا فرزندتان نتواند آن را بگیرد.
همچنین باید مراقب وسایل برقی روی پیشخوان یا میزهای آشپزخانه نیز باشید.پس حتماً لوازمی مانند تستر نان و دستگاههای غذاساز در آشپزخانه و سشوار و اتوی مو در حمام را در لبه جلویی میزها قرار ندهید تا از دسترس کودکتان دور باشند.به خاطر داشته باشید که حوادث همیشه در کمین شما و فرزندتان هستند پس حتماً موارد مربوط به درمان سوختگیهای کودکان را هم یاد بگیرید.
آب راکد
توالت برای کودک شما مانند یک استخر کوچک یا یک سطل زباله برای چیزهایی که قبلاً پیدا کرده میباشد. با استفاده از یک درپوش یا چفت پلاستیکی مانع از دسترسی او به بخش چینی یا سرامیکی توالت شوید اما یادتان باشد به مهمان ها بگویید که چگونه آن را باز کنند!