اپیدورال چیست؟
این روش، تزریق داروی بیحسی به قسمتی از گودی کمر شما، با استفاده از یک سوزن خمیده و توخالی است. سوزن از میان مهرههای پشت شما میگذرد و به فضای بیرونی اطراف نخاع وارد میشود. یک لوله نازک و قابل انعطاف از درون سوزن رد میشود و سپس سوزن برداشته میشود. لوله نازک از قسمت پشت و شانه شما عبور داده شده و ثابت میشود. متخصص بیهوشی، یک داروی بیحسی موضعی را (مشابه با آنچه در دندانپزشکی استفاده میشود) وارد لوله میکند تا نیمه پایینی بدن را بیحس و کرخت نماید. در حالت کلی، پاهای شما نیز بیحس میشوند. شما دیگر انقباضهای خود را احساس نخواهید کرد. گاهی اوقات، این لوله به یک پمپ کوچک متصل می شود تا بتوانید مقدار داروی بیحسی موضعی که وارد بدنتان میشود را کنترل نمایید؛ یا پمپ به گونهای آماده میشود که هر چند دقیقه یکبار، مقدار کمی از داروی بیحسی را به بدن شما وارد کند.
این روش چگونه عمل میکند؟
این روش دقیقا مشابه با همان داروی بیحسی موضعی عمل میکند که دندانپزشک هنگام کشیدن یا کار کردن روی دندان به شما تزریق مینماید. داروی بیحسی، اعصابی را بیحس میکند که جریان درد را از رحم و گردن رحم به مغز مخابره میکنند.
چه زمانی باید آن را مصرف کنم؟
از لحاظ تئوری، شما در هر مرحله از زایمان که باشید میتوانید از اپیدورال استفاده نمایید، حتی در مرحله دوم که در حال تلاش برای بیرون راندن نوزاد هستید (هر چند در آن وضعیت معمولا از بیهوشی نخاعی استفاده میشود). با این حال، اکثر افراد ترجیح میدهند زمانی که گردن رحم به میزان ۵ تا ۶ سانتیمتر متسع شده است و انقباضها واقعا در حال شدید شدن هستند، از اپیدورال استفاده کنند. اگر گردن رحم به میزان ۸ تا ۹ سانتیمتر متسع شده باشد، پزشک شما ممکن است بگوید که دیگر برای استفاده از اپیدورال دیر شده و به شما توصیه کند که بدون آن کار را ادامه دهید، زیرا نوزاد به زودی متولد خواهد شد.
مزایای اپیدورال چیست؟
- درد در بیش از ۹۰% از خانمها به طور کامل از بین میرود.
- شما کاملا بههوش باقی میمانید.
- میتواند به کنترل فشار خون بالا کمک نماید.
- میتواند کنترل زایمان، و اعتماد به نفس را به شما بازگرداند.
- داروهای بیحسی موضعی امروزه دقیقتر از گذشته شدهاند و شما ممکن است متوجه شوید که پاهایتان کاملا بیحس نیستند.
معایب اپیدورال چیست؟
- ممکن است متوجه شوید تنها یک طرف از پایینتنه شما بیحس شده است، یا بخش کوچکی از شکم شما بیحس نشده است.
- ممکن است موجب شود که احساس لرز کنید.
- مجبور خواهید بود در تخت بمانید.
- بایستی سرُم به بازوی شما وصل باشد. این بدان خاطر است که استفاده از اپیدورال در برخی خانمها موجب میشود که فشار خون آنها پایین بیفتد، که شدیدا بر رسیدن جریان اکسیژن به نوزاد تأثیر میگذارد. این سرُم در واقع یک اقدام پیشگیرانه و مراقبتی است، که در حالت اورژانسی بتوان حجم خون شما را به سرعت افزایش داد تا فشار خون شما مجددا به حالت طبیعی بازگردد.
- احتمالا یک سوند به مثانه شما وارد می شود تا ادرار در کیسه مخصوصی جمع آوری شود. استفاده از اپیدورال موجب میشود که احساس نکنید چه زمانی لازم است مثانه خود را تخلیه کنید، در نتیجه این کار باید به صورت اتوماتیک برای شما انجام شود.
- ممکن است احساس کنید که هیچ کنترلی بر روند کار ندارید. سه لوله به بدن شما وارد شده است و اگر اثر داروی بیهوشی در مرحله دوم زایمان هنوز از بین نرفته است باید به شما گفته شود که چه زمانی کودک را به بیرون فشار بدهید. ماما و پزشک شما به طور موثری روند زایمان را کنترل و مدیریت میکنند.
- استفاده از اپیدورال میتواند طول مدت زایمان، خصوصا مرحله بیرون راندن نوزاد را افزایش دهد.
- ضربان قلب کودک شما به طور پیوسته کنترل خواهد شد، که این کار با بستن یک مبدل الکتریکی به شکم شما یا وصل کردن یک نمونه کوچکتر آن به جمجمه نوزاد انجام خواهد شد.
- احتمال اینکه نیاز به استفاده از فورسپس یا ونتوز پیدا کنید بیشتر میشود، زیرا استفاده از اپیدورال غالبا منجر به این میشود که نوزاد نتواند در بهترین حالت برای زایمان قرار گیرد.
- اگر سوزن اپیدورال از محوطه مخصوص تزریق این دارو رد شود، پس از بیرون آوردن لوله، مقداری مایع مغزی- نخاعی از محل ورود لوله به بیرون ترشح خواهد کرد. این مایع، نقش ضربهگیر و محافظت کننده را برای مغز دارد و خروج حتی مقدار اندکی از آن نیز میتواند منجر به بروز سردرد شدید در شما شود. روش درمان این عارضه معمولا بدین صورت است که مقدار کمی خون از بازوی شما گرفته میشود (احتمالا یک روز پس از تولد نوزاد) و به پشت شما تزریق میشود تا منفذ ایجاد شده توسط سوزن اپیدورال بسته شود.
- برخی از خانمها، پس از استفاده از اپیدورال، برای دفع ادرار با مشکل مواجه میشوند.
- شما ممکن است نتوانید از اپیدورال استفاده کنید! برخی از بیمارستانها، اپیدورال را در تمام ساعات شبانهروز ارائه نمیدهند. در برخی از بیمارستانها هم اصولا از این روش استفاده نمی شود یا با نظر پزشک متخصص بیهوشی و تنها در برخی شرایط مورد استفاده قرار می گیرد.
- در زایمان خانگی نمیتوان از اپیدورال استفاده کرد.
چند نکته مفید و مهم:
- سعی کنید در طول مدتی که متخصص بیهوشی در حال تنظیم و وصل کردن دستگاه اپیدورال است، کاملا بیحرکت باشید. در این مدت، به پهلوی خود دراز کشیدهاید یا اینکه در لبه تخت نشسته و به طرف جلو خم شدهاید. بر تنفس خود تمرکز کنید. در مرحله دم، هوا را به صورت عمیق از طریق بینی به درون ریهها بفرستید، و بازدم را به آرامی از طریق دهان خارج نمایید. دست همسر یا همراه خود را بگیرید و به چشمان هم خیره شوید.
- با پزشک یا مامای خود درباره امکان اینکه اپیدورال در مرحله دوم زایمان (که میخواهید نوزاد را به دنیا بیاورید) استفاده نشود، صحبت کنید. اگر بتوانید انقباضها را حس کنید میتوانید نوزاد را به طرز موثرتری به طرف بیرون فشار دهید.