تنز چیست؟
“تنز” مخفف انگلیسی عبارت تحریک وراپوستی الکتریکی اعصاب یا Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation است. یک دستگاه تنز شامل یک جعبه کوچک (تقریبا به اندازه یک نوار کاست) و یک گیره پشت آن است تا بتوانید آن را به کمر لباس خواب خود (یا هر لباسی که در هنگام زایمان میپوشید) متصل کنید. این دستگاه، پالسهای کوچک الکتریکی آزاد میکند. چهار رشته سیم از دستگاه خارج میشوند که هر کدام به یک بالشتک چسبنده وصل میشوند. شما این بالشتکهای کوچک را به پشت خود وصل خواهید کرد؛ میتوانید از ماما یا همراه خود بخواهید که این کار را برای شما بکند. اگر همراه شما در اتاق زایمان به شما کمک میکند، باید دستورالعمل استفاده از این دستگاه را (که هنگام خرید آن دریافت کردهاید) رعایت کند.
دو تا از این بالشتکها در دو طرف نخاع در تقریبا محل بند سوتین شما قرار داده میشوند. دو تای دیگر به موازات دوتای بالایی اما پایینتر در تقریبا نزدیکی گودی کمر شما قرار میگیرند. این بالشتکها آغشته به ژل هستند تا به پالسهای الکتریکی کمک کنند که به سادگی از پوست شما بگذرند. این دستگاه دکمههایی دارد که به شما اجازه میدهد تا تناوب و شدت پالسها را کنترل نمایید. همچنین یک دکمه کمکی هم دارد که میتوانید در دست خود نگه داشته و زمانی که میخواهید دستگاه حداکثر توان را آزاد کند تا یک انقباض شدید را تحمل نمایید، آن را فشار دهید.
دستگاه تنز چگونه کار میکند؟
پالسهای الکتریکی این دستگاه جلوی رسیدن سیگنالهای رحم و گردن رحم به مغز را میگیرند، همچنین بدن شما را تحریک میکنند تا ماده مسکن طبیعی بدن که اندورفین (Endorphin) نامیده میشود را آزاد نماید.
چه وقت باید تنز را مورد استفاده قرار دهم؟
تنز در صورتی بهترین عملکرد را از خود نشان میدهد که دقیقا از ابتدای شروع زایمان آن را به کار بگیرید، زیرا تقریبا یک ساعت طول میکشد تا بدن با آزاد کردن اندورفین به این پالسهای الکتریکی پاسخ دهد. بیمارستانهای معدودی حتی در کشورهای پیشرفته، این دستگاه را در اختیار شما قرار میدهند.
مزایای دستگاه تنز چیست؟
- قابل حمل و غیر تهاجمی است و کاملا تحت کنترل شما قرار دارد.
- استفاده از آن آسان است.
- جلوی تحرک شما را نمیگیرد.
- هر چقدر وقت میخواهید از آن استفاده کرده و سپس خاموشش کنید؛ این دستگاه، اثر جانبی ندارد.
- باور متخصصین بر این است که این دستگاه، تأثیری بر نوزاد ندارد.
- میتوان از آن در زایمان خانگی نیز استفاده کرد.
معایب دستگاه تنز چیست؟
- تنها در مرحله اول زایمان میتواند به شما کمک کند و هنگامی که انقباضها واقعا شدید شوند این دستگاه نه تنها سودی نخواهد داشت بلکه شاید آزاردهنده نیز باشد.
- ممکن است با عملکرد دستگاه نظارت الکترونیکی بر ضربان قلب کودک تداخل داشته باشد و مجبور شوید از استفاده از آن صرفنظر کنید، اگر چه متخصصین احتمال تداخل دستگاه تنز با دستگاه نظارت بر ضربان قلب جنین را کم توصیف کرده اند. خاموش کردن دستگاه تنز موجب میشود که ترشح اندورفین نیز متوقف گردد.
- اگر بخواهید زایمان در آب داشته باشید، میتوانید این دستگاه را پیش از ورود به استخر مورد استفاده قرار دهید، اما استفاده از آن در درون استخر امکانپذیر نیست.
- استفاده از این دستگاه، ماساژ دادن پشت شما را (که یک راه بسیار عالی برای تسکین درد میباشد) برای همراهتان دشوار میکند.
چند نکته مفید و مهم:
- انواع بسیار بسیار مختلفی از دستگاه تنز وجود دارند که میتوانید کرایه کرده یا بخرید. از دوستان، ماما یا یک فیزیوتراپیست زایمانی پرسوجو کنید تا به شما کمک کنند یک نمونه را انتخاب نمایید.
- در آغاز کار، کنترلها را در پایینترین حد خود قرار دهید و سپس به تدریج و همزمان با شدیدتر و قویتر شدن انقباضها، شدت پالسها را افزایش دهید.
- بالشتکها را هر سه ساعت یکبار برداشته و پیش از قرار دادن مجدد روی پوست، آنها را به ژل آغشته نمایید. این کار موجب میشود که تماس بالشتکها با پشت شما در سطح واقعا خوبی باقی بماند.
- به حرکت ادامه دهید. حرکت کردن در طول زایمان به خانمها کمک میکند تا احساس کنند کنترل بیشتری بر وضعیت خود دارند، و در نتیجه تأثیر این دستگاه را افزایش میدهد.
- اگر فکر میکنید این دستگاه به شما کمکی نمیکند، آن را خاموش کنید و لازم نیست به هیچ وجه احساس بدی داشته باشید. با این کار، هیچ چیزی را از دست ندادهاید (البته به جز هزینه خرید یا کرایه دستگاه را!) همه گزینههای دیگر تسکین درد، هم از نوع دارویی و هم از نوع غیردارویی، هنوز هم قابل استفاده هستند.