کسی غیر از شما نمیتواند به این سؤال سخت پاسخ دهد. برخی میگویند این پرسش حتی از تصمیم گیری در مورد به دنیا آمدن اولین بچه هم مشکلتر است. تنها صحبت از داشتن یک بچه نیست، بلکه مسئله تغییرخانواده در میان است. با به دنیا آمدن فرزندی دیگر باید به این فکر کنید که چطور حضور او سبک زندگی، اقتصاد، کار، روابط و البته سایر فرزندانتان را تحت تاثیر قرار خواهد داد. و اگر حرفهای کوچه و بازار را گوش کنید، اضافه شدن یک نفر به اعضای خانواده به معنای دوبرابر شدن وظایف مادر و پدر است.
البته، به عدد تمام آدم ها، از پزشکان و دانشمندان گرفته تا دوستان و همسایههایتان، در خصوص زمان مناسب بچهدار شدن و تعداد مطلوب افراد خانواده اختلاف نظر وجود دارد. مزایا و مضرات را سبک سنگین کنید و بعد تصمیم خود را بگیرید. جهت مشورت با دیگران راجع به این موضوع مهم، به یکی از این تابلوهای اعلانات ما سری بزنید: بهترین زمان برای بچه دار شدن؛ زندگی با خانواده بزرگ؛ والدین تک فرزند. این مطالب را بخوانید تا بهتر دریابید که قبل از بچه دار شدن چه چیزهایی را باید در نظر گرفت.
بهترین زمان برای داشتن بچه ای دیگر، چه موقع است؟
اغلب مردم بیشتر از آن که نگران داشتن یا نداشتن فرزندی دیگر باشند، در تصمیمگیری برای زمان بچهدار شدن مجدد دچار تردید میشوند. بسیاری نیز میخواهند بدانند فاصله زمانی مناسب (برای والدین و کودکان) میان تولد دو بچه چقدر است. آیا بهتر این است که بچه¬ها بلافاصله یکی پس از دیگری متولد شوند و همبازی باشند و شما در کمترین زمان از مسئولیت بزرگ کردن آنها فارغ شوید، یا اینکه میان تولد آنها فاصله بیندازید تا بتوانید در حق هر یک توجه کافی و مراقبت لازم را به عمل آورید؟
محققین سعی کردهاند به این سؤال پاسخ دهند. البته با قاطعیت نمیتوان گفت که هر زن باید دوتا سه سال میان تولد بچهها فاصله بیندازد، اما مطالعات بسیاری این فاصله زمانی تقریبی را مناسب میدانند. از این رو اغلب خانوادهها فاصله زمانی فوق را در تولد فرزندانشان رعایت میکنند: طبق آمار مؤسسه آلن گوتماخر در زنان آمریکایی، متوسط فاصله زمانی میان اولین و دومین تولد حدود ۳۰ ماه است.
در اینجا خلاصهای از تحقیقی که در خصوص فاصله زمانی مناسب میان تولد بچهها به عمل آمده، ارایه میشود:
• بر اساس تحقیقی که اخیراً در ژورنال انجمن پزشکی آمریکایی به عمل آمده است، اگر فاصله دو بارداری کمتر از ۱۸ ماه یا بیشتر از پنج سال باشد، احتمال اینکه فرزند دوم نارس یا کم وزن به دنیا بیاید یا به دلیل کوچک بودن، مادر نتواند او را در رحم خود نگه دارد، افزایش مییابد. محققین چنین استدلال میکنند که اگر فاصله زمانی بین دو تولد خیلی کوتاه باشد، ممکن است بدن مادر نتواند فشار روانی و مواد غذایی از دست رفته در حاملگی اول را جبران کند؛ و اگر فاصله زمانی زیاد باشد، مشکل این است که زنان پس از وضع حمل به تدریج قدرت باروری خود را از دست میدهند.
• طبق نتایج تحقیقی که در ژورنال پزشکی نیو اینگلند انتشار یافته، به نظر میرسد که بهترین فاصله زمانی برای آبستنی مجدد پس از تولد آخرین فرزند، ۱۸ تا ۲۳ ماه باشد. پزشکان دریافتهاند نطفه ی نوزادانی که ظرف کمتر از شش ماه پس از تولد بچه ماقبل خود بسته می شود، ۴۰ درصد بیشتر احتمال تولد نارس یا کم وزنی دارد. همچنین نوزادانی که نطفه شان بیش از ۱۰ سال پس از تولد کودک ماقبل خود بسته میشود، دو برابر بیشتر با خطر تولد زودرس مواجه هستند.
• تحقیقی مشابه در دانشگاه کالیفرنیا در سان فرانسیسکو به این نتیجه رسیده که فاصله زمانی مناسب میان تولد نوزادان، ۲۴ تا ۳۵ ماه است. نوزادانی که کمتر از این زمان نطفه شان بسته میشود، بیشتر با کم وزنی در هنگام تولد مواجه شدند.
• طبق نظر جنی کیدویل، پروفسور مطالعات خانواده در دانشگاه تنسی در ناکسویل، با در نظر گرفتن روابط کودکان با والدین بهترین زمان برای تولد مجدد هنگامی است که اولین فرزند یک یا چهار سال سن دارد. وی میگوید بچههایی که کمتر از یک سال سن دارند، هنوز هیچ حسی نسبت به جایگاه انحصاری خود ندارند، بنابراین کمتر نسبت به کودک نورسیده ابراز خشم میکنند و کودکان بالای چهار سال از زمان کافی برای لذت بردن از توجه مادر و پدر به خود بهره مند بودهاند. به علاوه آنها به سنی رسیدهاند که دیگر زندگی خود را دارند.
برای تصمیم گیری درمورد داشتن فرزندی دیگر، چه موارد دیگری را باید در نظر گرفت؟
البته علم و دانش تمام انتخاب¬هایی را که میکنیم، به ویژه آنهایی را که با عشق و علاقه در ارتباط هستند، به ما تحمیل نمیکند. بنابراین در اینجا موارد دیگری ذکر میشود که بهتر است برای تصمیم گیری در این خصوص مورد توجه قرار گیرد.
دیگر فرزند یا سایر فرزندانتان چند سال سن دارند؟
هر چند محققینی که در بالا از ایشان سخن رفت، پیشنهاد میکنند در صورتی که کودک زیر ۶ سال دارید، بهتر است که حامله نشوید. با این وجود، برخی افراد حد میانه را پیش میگیرند. برخی دوست دارند تا حد ممکن میان تولد فرزندان فاصله بیفتد؛ در این حالت بچهها زمان کافی را با والدینشان خواهند بود و میتوانند تاثیر تولد فرزندی دیگر را دریابند و حتی راجع به آن صحبت کنند. عده¬ای دیگر بر این باورند که اگر بچهها با فاصله کمی از همدیگر به دنیا بیایند، میتوانند برای یکدیگر هم بازی شوند. همچنین در این حالت بچههای شما همه با هم بزرگ میشوند و دیگر مجبور نخواهید بود مابقی عمرتان را صرف بزرگ کردن فرزندانتان بکنید. به صحبت این مامانها گوش دهید و خودتان تصمیم بگیرید.
• سوزان و.، که مدیر یک شرکت انتشاراتی است، میگوید “بین دو پسر من سه سال و نیم فاصله هست و فکر میکنم که این زمان عالی باشد. وقتی پسر کوچکم به دنیا آمد، پسر بزرگترم دیگر نیازی به عوض کردن پوشک و کهنه نداشت، بنابراین متوجه شدم که دوست دارم بچه دیگری داشته باشم. آنها کاملاً در مراحل اجتماعی و رشدی متفاوتی قرار دارند، بنابراین رقابت چندانی میان آنها وجود ندارد. آنها واقعاً از بودن با هم لذت میبرند.”
• ژانت ل.، مدیر تبلیغات که برای بار سوم حامله شده است، میگوید “بین فرزند اول و دومم سه سال و نیم فاصله هست. این کار به من وقت کافی برای رسیدگی به بچه اولی را داد. به نظر من هرچه فاصله بین تولد بچهها بیشتر باشد بهتر است؛ چون که در این صورت آنها به مراتب مستقلتر خواهند بود و میتوانند ورود کودک تازه را به لحاظ روحی و عاطفی تحمل کنند. دلم میخواست بین بچه دوم و سومم فاصله بیشتری میافتاد. بین آنها تنها ۲ سال فاصله است. از اینکه باید دو بچه را همزمان تروخشک کنم، وحشت دارم. داشتن دو بچه که مراقبت کردن ازشان وقت زیادی را میگیرد، میتواند به لحاظ فیزیکی نیز دشوار باشد و این نگرانم میکند.
• “بین سه فرزند بزرگم هرکدام یک سال و نیم فاصله هست. هر چند وقتی که همه آنها نوزاد بودند خیلی برایم سخت بود، اما به دلایلی این فاصله¬ی کم عالی بود. آنها واقعاً یکدیگر را سرگرم میکردند و با هم صمیمی باقی ماندهاند. من خودم یکی از چهار فرزند خانوادهام هستم و واقعاً میخواستم که احساس داشتن خانواده بزرگ را دوباره احیا کنم.”
چگونه تولد یک تازه وارد سبک زندگیتان را تغییر خواهد داد؟
آیا با دیگر فرزندانتان زندگی آرامیدارید؟ آیا به خوبی به بچههایتان میرسید؟ آیا همگی در طول شب به راحتی میخوابند؟ شاید با همسرتان به نقطهای رسیدهاید که میتوانید دوباره برای با هم بودن وقت صرف کنید. شاید مجدداً به سر کار برگشتهاید و آن را دوست دارید. وقتی به داشتن بچهای دیگر فکر میکنید، این عوامل مهم را در نظر بگیرید. فراموش نکنید که یک نو رسیده کنترل زندگی شما را به دست خواهد گرفت. ببینید وقت و انرژی کافی برای یک نوزاد را دارید و فرزندانتان نیز آمادگی روبرو شدن با واقعیت حضور یک نوزاد در خانه را دارند یا خیر. شاید در نهایت تصمیم بگیرید که همان یکی کافی است.
وضعیت مالی تان چگونه است؟
حرفی در این نیست که پول همه چیز نیست، اما بی گمان وقتی مجبور هستید خانوادهای را اداره کنید به آن نیاز خواهید داشت. با توجه به این که هزینه تامین غذا، پوشاک، مسکن و بهداشت هر کودک مبلغ چشمگیری را بخود اختصاص می دهد، قبل از اینکه تصمیم بگیرید حامله شوید به مقداری پول بیشتر در بودجه ماهانه خود نیاز دارید. همچنین لازم است وضعیت کاری خود را نیز در نظر بگیرید. وقتی بچه دوم یا سوم به دنیا میآید، برای بسیاری از زنان ادامه کار تمام وقت یا پاره وقت مشکل تر میشود. اگر لازم باشد، آیا میتوانید کارتان را رها کنید یا در صورت حفظ شغلتان میتوانید هزینه پرستار بچه را بپردازید؟
استفانی ن.، مدرس کالج میگوید “دخترم تقریباً ۴ سالش است و ما به دلیل نگرانی برای تامین هزینهها هنوز بچه دیگری نداریم. وقتی بچه اولمان به دنیا آمد پول چندانی نداشتیم؛ بنابراین، معنی نداشتن عایدات کافی برای پرداخت هزینهها را خوب درک میکنیم. به همین دلیل میخواهیم برای فرزند دوممان خود را بهتر از قبل آماده کنیم. وقتی پای بچه دیگری در میان است، پول بسیار حائز اهمیت است. شغل، دیگر مسأله مهمیاست که باید در نظر گرفت. من یک سال تمام بعد از تولد دخترم را در خانه ماندم. باز هم دوست دارم همین کار را برای فرزند دومم انجام دهم. ما تصمیم داریم باز هم بچه دار شویم؛ فقط درباره زمان آن مطمئن نیستیم. حس میکنم برای این کار کمیدیر شده است.”
چند سالتان است؟
متاسفانه سن والدین و به ویژه زنان در بچهدار شدن حائز اهمیت است. اگر سنتان ۳۸ سال است و میخواهید دو بچه دیگر داشته باشید، از این نعمت بیبهره هستید که بتوانید بین تولد آنها سه سال فاصل بیندازید. اما اگر ۳۰ ساله هستید و مشکل سلامتی خاصی ندارید که حاملگی را با مشکل مواجه کند، در آن صورت از زمان بیشتری برخوردار هستید. با همسر خود راجع به مسأله سن صحبت کنید: بسیاری از مردم تصویر روشنی از اینکه تا چند سالگی میخواهند بچه دار شوند، در ذهن خود دارند.
آیا با همسر خود توافق دارید؟
گاهی اوقات یکی از زوجین آمادگی بچه دار شدن را دارد و دیگری آماده این کار نیست. مشکل است که زوجین بتوانند همیشه با هم موافق باشند. حل این مسأله کار سادهای نیست، اما گام اول این است که در مورد تفاوتهایتان صحبت کنید. بنشینید و با همدیگر در خصوص دیدگاه¬هایتان بحث کنید. ممکن است نتوانید در همان لحظه چیزی را حل کنید، اما در عوض به درک بیشتری از همدیگر نائل میشوید. همچنین در این موقعیت مشورت کردن با دیگران نیز میتواند سودمند واقع شود.
قلبتان چه میگوید؟
حتما میتوانید بنشینید و حساب و کتاب کنید که میخواهید بچهدار شوید یا نه. اما این مورد از آن نوع تصمیم گیری هایی است که توسط قلب آدم گرفته میشود، بنابراین به صدای قلبتان گوش کنید. اگر بچه دیگری میخواهید و همسرتان نیز با شما موافق است (در صورتی که قبلاً صاحب یک فرزند هستید)، هیچ زمانی بهتر از حالا نیست.