آیا قبل از اقدام به بارداری لازم است که به وزن متناسب خود برسم؟
بله. پیش از آن که سعی در باردار شدن داشته باشید، به وزن خود توجه کنید؛ شما نباید بسیار چاق یا لاغر باشید. هر یک از این دو حالت می تواند بارداری را برای شما دشوارتر کند.
در طول زمانی که سعی می کنید باردار شوید و یا در دوران بارداری ، رژیم نگیرید. اگر از روش ضد بارداری مطمئنی استفاده نمی کنید، قرص های لاغری یا چاقی مصرف نکنید. اگر می خواهید برای کاهش یا افزایش وزن از رژیم بخصوصی استفاده کنید، پیش از باردار شدن با پزشک خود مشورت کنید.
رژیم گرفتن می تواند سبب کمبود موقت ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز شما و جنین در حال تکامل شما شود.
اسید فولیک چیست و در چه مواد غذایی وجود دارد؟
اسید فولیک نوعی ویتامین ب (B9) است و برای پیشگیری از ناهنجاری های تکاملی در جنین استفاده می شود. اگر زنی ۳ یا ۴ ماه پیش از آغاز بارداری، روزانه mg 4/0 (400 میکروگرم) فولیک اسید مصرف کند، می تواند جنین در حال تکامل خود را در برابر اختلالات متعدد مادرزادی ستون مهره ها و مغز که اختلالات لوله عصبی نامیده می شوند، محافظت کند. یکی از این اختلالات، اسپینابیفیدا است که در هفته های نخست بارداری ایجاد می شود و اگر زن باردار در هفته های اول بارداری اسید فولیک مصرف کند، تا حد زیادی می توان مانع از بروز آن شد.
این ماده در بسیاری از غذاها نیز یافت می شود اما از آنجا که تنظیم این مواد غذایی در وعده های روزانه مشکل است به تمام خانمهایی که روش جلوگیری از بارداری را قطع کرده اند، استفاده از قرص اسید فولیک روزانه توصیه می شود. البته انتخاب نوعی رژیم غذایی متنوع می تواند به شما در رسیدن به هدفتان کمک کند. بسیاری از غذاهای معمولی دارای فولیک اسید هستند که از بین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
موز، لوبیا، کلم بروکلی، میوه ها و آب میوه های ترش، زرده تخم مرغ، غلات و نان های غنی شده، لوبیا سبز، سبزیجات دارای برگ های سبز، مارچوبه، میوه آووکادو، عدس، جگر، نخود، بارهنگ، اسفناج، توت فرنگی، ماهی تن، جوانه گندم و ماست.
آیا می توانم اسید فولیک را به مدت چند ماه مصرف کنم؟
بله. بطور استاندارد باید یک ماه قبل از بارداری مصرف اسید فولیک روزانه را آغاز کنید. اما از آنجا که نمی توان بطور دقیق مشخص کرد که چه مدت بعد از قطع روش جلوگیری حامله خواهید شد، ممکن است مصرف اسید فولیک چند ماه ادامه یابد. با توجه به اینکه اسید فولیک یک ویتامین محلول در آب بوده و میزان اضافی وارد شده به بدن توسط ادرار دفع میشود و مصرف آن در بارداری بی خطر است، هیچ اشکالی در مصرف طولانی آن وجود ندارد.
اشکالی دارد اگر روزانه ۱ میلی گرم اسید فولیک مصرف کنم؟
حداقل میزان مصرف اسید فولیک ۴۰۰ میکروگرم در روز است. اشکال موجود در بازار ایران ۱ و ۵ میلی گرم هستند که قبل یا حین بارداری معمولا شکل ۱ میلی گرم آن توصیه می شود. با توجه به اینکه اسید فولیک یک ویتامین محلول در آب بوده و میزان اضافی وارد شده به بدن توسط ادرار دفع می شود و مصرف آن در بارداری بی خطر است، مقادیر بیش از ۴۰۰ میکروگرم مشکلی برای شما یا جنین تان ایجاد نخواهد کرد.
تصمیم دارم در چند ماه آینده باردار شوم. آیا لازم است برنامه ورزشی ام را تغییر دهم؟
ورزش چه پیش از بارداری و چه در طول آن برای شما خوب است. فواید آن عبارتند از کنترل وزن، احساس تناسب و افزایش قدرت توانایی بدن که در بارداری اهمیت خاصی پیدا می کند. پیش از باردار شدن به طور مرتب ورزش کنید. تغییر روش زندگی به صورتی که ورزش مرتب نیز جزئی از آن باشد، به شما کمک می کند که در طول بارداری دارای تناسب اندام باشید.
در مورد ورزش نیز (مانند رژیم غذایی) نباید دچار افراط یا تفریط شوید. هنگامی که سعی دارید باردار شوید از فعالیت بدنی شدید بپرهیزید. سعی نکنید که مدت برنامه ورزش خود را افزایش دهید. در این زمان از انجام ورزش های رقابتی که لازمه آن وارد کردن حداکثر فشار به بدن است، بپرهیزید. مهم آن است که ورزشی انتخاب کنید که از آن لذت ببرید و بتوانید آن را به طور مرتب در هر نوع شرایط آب و هوایی ادامه دهید. سعی کنید قدرت عضله های کمر و شکم خود را افزایش دهید تا در دوران بارداری به شما کمک کنند.
اگر در مورد ورزش پیش از بارداری یا در طول آن نگرانی هایی دارید، آنها را با پزشک خود در میان بگذارید. ورزشی که آن را پیش از بارداری به راحتی تحمل می کنید و انجام آن برای شما ساده است، ممکن است در طول بارداری برای شما کمی دشوار باشد. بنابراین بهترین نوع ورزش، ورزش متعادل است. ورزش مرتبی که لذت بخش باشد، به شما کمک می کند که احساس بهتری داشته باشید و از بارداری خود بیشتر لذت ببرید. این نوع ورزش محیط سالم تری نیز برای کودک در حال تکامل شما فراهم خواهد کرد.
آیا می توان از یوگا به عنوان یک روش کمکی برای باردار شدن استفاده کرد؟
ممکن است. یوگا به این علت که موجب کم شدن استرس می شود، می تواند کمک کننده باشد. کمی استرس مشکلی برای حاملگی ایجاد نمی کند اما وقتی بدن به طور مداوم در معرض فشار است، مغز به عنوان یک واکنش دفاعی شروع به ترشح هورمونهای استرس مثل کورتیزول و اپی نفرین می کند که این هورمونها موجب کاهش ترشح هورمونهای تولید مثل می شوند. بنابر این تخمک گذاری مختل و بارداری با مشکل روبرو می شود. اگر تصمیم به انجام یوگا دارید سعی کنید از سطوح پایین شروع کنید که در آن تمرینات ملایم تر است و به شما فرصت بیشتری برای تنفس و آرامش می دهد.
آیا رژیم غذایی با پروتئین زیاد، بر میزان باروری تاثیر دارد؟
این احتمال وجود دارد که رژیمهای لاغری با پروتئین زیاد و کربوهیدرات کم، موسوم به رژیم اتکینز، باروری را کاهش دهد. بعضی تحقیقات بر روی حیوانات نشان داده است که رژیم غذایی که بیش از ۲۵ درصد آن را پروتئین تشکیل می دهد، ممکن است شانس باردار شدن را کاهش دهد. این به آن دلیل است که پروتئین زیاد میزان یک ماده شیمیایی را در خون مادر افزایش می دهد و می تواند از لانه گزینی جنین در دیواره رحم جلوگیری کند. البته این مطالعات همگی بر روی حیوانات صورت گرفته و هنوز از نظر علمی تائید نشده است. در خانمهایی که اضافه وزن دارند ، داشتن رژیم لاغری پیش از باردار شدن ضروری است زیرا چاقی علاوه بر اینکه سیکل عادت ماهیانه را مختل می کند ، بعد از حامله شدن نیز می تواند مشکلات جدی به بار بیاورد. در چنین مواردی رژیم پر پروتئین و کم کربو هیدرات تا زمانی که مادر به وزن ایده آل برسد ،حتی می تواند کمک کننده باشد.
آیا تمرینات ورزشی سنگین باروری را تحت تاثیر قرار می دهد؟
من چند ماهی است برای بارداری اقدام کرده ام و همسرم باشگاه می رود ورزش زیبایی اندام و الان در دوره است که باید ویتامین و پروتئین استفاده کنه از یک سری دارو استفاده می کنه که من بهش میگم برای بارداری ضرر داره میگه نه از مربی پرسیدم میگه این دارو ها همه پروتئین است میخواستم ببینم این داروها مشکلی برای بارداری نداره ؟
چنانچه به طور منظم و با برنامه، تمرینات سنگین ورزشی انجام می دهید، میزان باروری شما کاهش نخواهد یافت. بعضی از خانم ها که در سطح قهرمانی تمرین می کنند ممکن است شانس بارداری کمتری داشته باشند. این افراد اغلب لاغر هستند و هورمونهای پیش ساز جنسی از مغز آنها کم ترشح می شود و در نتیجه تخمک گذاری و ترشح استروژن بدنشان کاهش می یابد. کمی افزایش وزن در این موارد کمک می کند تا میزان هورمونها به حالت نرمال برگردد. خانمی که پریود ها ی منظم دارد می تواند مطمئن باشد که باروریش در خطر نیست.
در مردان هم تا زمانی که از هورمونهای استروئیدی در تمرینات خود استفاده نکنند، باروری کاهش نمی یابد. استفاده طولانی مدت و به مقدار زیاد از این هورمونها می تواند موجب ناتوانی جنسی شوند.
آیا با وجود اینکه لاغر هستم می توانم باردار شوم؟
بستگی به این دارد که سیکل های پریودتان منظم است یا خیر. اگر سیکل قاعدگی شما حدود ۲۸ روز است به احتمال زیاد تخمک گذاریتان به طور منظم انجام می شود و جای نگرانی نیست. در هر خانمی باید حداقل ۲۸ درصد از وزن بدن را چربی تشکیل بدهد تا تخمک گذاری به طور طبیعی انجام شود. در مقادیر کمتر چربی، ترشح هورمونها از مغز دچار اختلال می شود و بنا براین تخمک ها تحریک نمی شوند و حتی اگر هزاران تخمک سالم داشته باشند، چون نمی توانند آنها را آزاد کنند، بارداری صورت نمی گیرد. اولین اقدام، محاسبه BMIاست.سعی کنید این اندکس را در محدوده نرمال نگهدارید و به خاطر داشته باشید که ۱۵ درصد کاهش وزن ( نسبت به BMI) می تواند موجب نا منظم شدن پریود و ۳۰ درصد یا بیشتر کاهش وزن ممکن است حتی باعث قطع شدن کامل پریود شود. در صورتیکه تمام اندکس هایتان نرمال و پریودتان منظم است و با این وجود حامله نمی شوید، بهتر است به پزشک متخصص زنان و نازایی مراجعه کنید تا بررسی های لازم را برایتان انجام دهند. فراموش نکنید قبل از باردار شدن وزنتان را به حد ایده آل برسانید زیرا تحقیقات نشان داده است که شانس سقط جنین و یا به دنیا آوردن نوزاد نارس در خانمهای لاغر که باردار می شوند بالاست.
آیا باید برای تامین ویتامین و مواد معدنی بدنم، پیش از بارداری از مکمل های با مقدار بیشتر استفاده کنم؟
خیر. با مقادیر زیاد و یا ترکیب های غیر عادی ویتامین ها، مواد معدنی و یا داروهای گیاهی، خود درمانی نکنید. ممکن است از هر یک از آنها را بیش از حد مصرف کنید. مصرف زیاده از حد برخی ویتامین ها (مانند ویتامین A) می تواند سبب ایجاد اختلالات مادرزادی شود. بعضی از ویتامین ها هم محلول در آب هستند (مانند ویتامین C و اسید فولیک) و باید بطور مداوم مصرف شوند چرا که مقدار بیش از نیاز آنها از بدن دفع خواهد شد.
به عنوان یک قاعده کلی، حداقل ۳ ماه پیش از باردار شدن مصرف تمام مکمل های غذایی را متوقف کنید. یک رژیم غذایی متعادل انتخاب کنید و در دوران بارداری، روزی یک قرص مولتی ویتامین یا ویتامین مخصوص دوران بارداری مصرف کنید. اگر پیش از باردار شدن به پزشک مراجعه کنید حتما با بررسی هایی که انجام می دهد، ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز را برای شما تجویز خواهد کرد.
البته اسید فولیک یک استثناست و به محض قطع روشهای ضدبارداری باید مصرف روزانه آنرا شروع کنید.
آیا مصرف قرص آهن پیش از بارداری ضرورت دارد؟
من قصد دارم باردارشوم آیا لزومی دارد قرص آهن استفاده کنم ودر صورتی که بخواهم استفاده بکنم طریقه مصرف چگونه باشد؟
تنها دارویی که لازم است قبل از بارداری مصرف شود اسید فولیک بصورت یک قرص روزانه از ۱ تا ۳ ماه پیش از بارداری است. مصرف قرص آهن در یک فرد عادی قبل از بارداری لزومی ندارد. در صورتی که شما دچار کم خونی باشید، اولا باید مشخص شود که کم خونی شما به چه دلیل است و اگر تشخیص قطعی وجود دارد طبق نظر پزشک معالج به درمان آنها بپردازید.
بهتر است بدانید که کم خونی در باروری و ایجاد حاملگی تاثیری ندارد اما در طول حاملگی امکان تشدید آن وجود دارد. بنابراین تحت نظر پزشک معالج به توصیه های ایشان عمل کنید.
آیا چاقی شانس باردار شدن را کم می کند؟
احتملا. اگر برای اولین بار است که باردار می شوید، در صورتیکه اضافه وزن داشته باشید این میزان ۸ درصد و در صورتیکه چاق باشید ۱۸ درصد کاهش می یابد. در بارداری های بعدی، این درصدها به ترتیب ۱۶ و ۳۴ درصد می شود. قبلا تصور می شد چاقی فقط سیکل های پریود را نامنظم می کند اما امروزه ثابت شده است که میزان باروری را هم کم می کند و هر چه میزان چاقی بیشتر باشد، شانس باردار شدن کمتر می شود. خانم هایی که اضافه وزن دارند اگر بتوانند با رژیم غذایی و ورزش ۱۰ تا ۲۰ درصد وزن کم کنند، هم سیکلهایشان منظم می شود و هم باروریشان همانند سایرین می شود. توجه داشته باشید که یکی از دلایل چاقی ممکن است تخمدان پلی کیستیک باشد که نیاز به مراجعه به پزشک و درمان دارد. به هر حال حتی در خانم های چاق که نابارور هستند می توان با روش لقاح آزمایشگاهی بارداری را ایجاد کرد. بهترین توصیه به شما این است که ابتدا BMI ( میزان توده بدنی که بر اساس وزن و قد محاسبه می شود) رامحاسبه کنید و سپس سعی کنید با ورزش، رعایت رژیم غذایی یا درمان های لازم برای بیماریهای همراه، وزنتان را به میزان ایده آل برسانید. بهترین عدد برایBMI ،۲۵ تا ۳۰ است.