دوقلویی چگونه ایجاد می شود و عوامل موثر بر ایجاد آن چیست؟
جنین های دوقلو معمولاً از بارور شدن دو تخمک مجزا ایجاد می¬شوند که به آنها دوقلوهای دو تخمی یا غیرهمسان گویند. تقریباً یک سوم دوقلوها از یک تخم بارور شده ایجاد می شوند که به آنها دوقلوهای تک تخمی یا دوقلوهای یکسان می گویند.
فراوانی دوقلویی تک تخمی در دنیا ثابت و حدود یک در ۲۵۰ تولد است و به ارث و نژاد و سن وابسته نیست. اما احتمال دوقلویی دو تخمی به طور مشخصی تحت تاثیر نژاد و ارث و سن مادر و تعداد زایمان و خصوصاً مصرف دارو جهت باروری قرار دارد.
– وجود سوابق دوقلویی در خانواده خیلی مهمتر از وجود سوابق دوقلویی در خانواده پدر است و هر دو اینها احتمال ایجاد جنین دوقلو را بالا می¬برد و اگر این سابقه هم در مادر و هم در پدر وجود داشته باشد احتمال دوقلویی بیشتر خواهد شد.
– با افزایش سن مادر تا حدود ۴۰ سالگی احتمال دوقلویی افزایش می یابد.
– در مادران درشت اندام و قد بلند احتمال بروز دوقلویی بیشتر است.
– روشهایی که در درمان نازایی مورد استفاده قرار می¬گیرند و داروهای مصرفی در تحریک تخمک گذاری، اکثراً با افزایش در صد دوقلویی یا چند قلویی همراه هستند.
به طور کلی با افزایش تعداد جنین¬ها در بارداری در صد جنس پسر کاهش می¬ ابد و بقای جنس دختر بهتر از جنس پسر است. پس در چند قلویی ها احتمال جنس دختر بیشتر است.
آیا آسم من در بارداری تشدید خواهد شد؟
حدود ۱% تمام زنان باردار دچار آسم هستند. در نیمی از زنان مبتلا به آسم، وضعیت آنها در طول بارداری تغییر نمی کند. در ۲۵% آنها آسم بهبود می یابد و در ۲۵% باقیمانده، بیماری تشدید می شود.
مصرف اکثر داروهای ضد آسم در دوران بارداری بی خطر است ولی در مورد مصرف هر نوع دارو، با پزشک خود مشورت کنید. اغلب بیماران دچار آسم می دانند که چه مواردی باعث بروز حمله آسم خواهد شد، بنابراین بهتر است تا حد امکان از این موارد اجتناب کنید. پیش از تلاش برای باردار شدن، سعی کنید که آسم را تحت کنترل مناسبی قرار دهید.
کم خونی چه تاثیری در بارداری دارد؟
معنای کم خونی آن است که شما هموگلوبین کافی برای حمل اکسیژن به سلول های بدنتان ندارید. نشانه های کم خونی عبارتند از ضعف، خستگی، تنگی نفس و رنگ پریده بودن پوست. حتی اگر کم خونی شما پیش از بارداری خیلی نگران کننده نباشد، ممکن است طی دوران بارداری دچار کم خونی جدی شوید. زمانی که باردار می شوید، جنین از آهن و ذخایر آهن بدن شما استفاده می کند. اگر در ابتدای بارداری، سطح آهن بدن شما پایین باشد، بارداری می تواند تعادل را بر هم بزند و شما را دچار کم خونی کند. معمولا درخواست آزمایش خون و شمارش کامل گلبول های خون به عنوان بخشی از معاینه جسمانی پیش از بارداری یا اولین جلسه بارداری انجام می شود.
اگر سابقه خانوادگی کم خونی (مانند تالاسمی) دارید، پیش از بارداری با پزشک خود در این مورد صحبت کنید.
آیا عفونت مثانه در بارداری تکرار می شود؟
من بعد از ازدواج چندین بار به عفونت مجاری ادراری مبتلا شده ام. آیا این وضعیت در دوران بارداری هم تکرار خواهد شد؟
ممکن است بروز عفونت های مثانه، که اغلب عفونت مجاری ادراری یا UTI نامیده می شوند، در دوران بارداری افزایش یابد. اگر عفونت مجاری ادراری درمان نشود می تواند موجب عفونت کلیه ها شود که پیلونفریت نامیده می شود. وجود عفونت مجاری ادراری و پیلونفریت با زایمان زود رس در ارتباط است. اگر سابقه پیلونفریت یا عفونت های مکرر مجاری ادراری دارید، باید پیش از آغاز بارداری مورد بررسی قرار گیرید.
سنگ های کلیوی ممکن است سبب بروز مشکلاتی در دوران بارداری شوند. اولا به دلیل دردی که ایجاد می کنند، ممکن است افتراق بین سنگ های کلیوی و سایر مشکلاتی که در طول بارداری رخ می دهند دشوار باشد. ثانیا وجود سنگ های کلیوی می تواند احتمال بروز عفونت های مجاری ادراری و پیلونفریت را نیز افزایش دهد.
اگر تحت جراحی کلیه یا مثانه قرار گرفته اید، هر گونه مشکل کلیوی عمده داشته اید و یا می دانید که کارکرد کلیه شما کمتر از حد طبیعی است، پزشک خود را مطلع کنید. ممکن است ارزیابی کارکرد کلیه شما پیش از بارداری به وسیله آزمایش های خاصی، ضروری باشد.
اگر به ندرت دچار عفونت مجاری ادراری شده اید لازم نیست نگران باشید. پزشک شما تصمیم خواهد گرفت که آیا پیش از باردار شدن شما انجام آزمایش های بیشتری ضرورت دارد یا خیر.
آیا بارداری در خانمی که مبتلا به دیابت است مشکل آفرین خواهد بود؟
دیابت نوعی اختلال پزشکی است که می تواند در دوران بارداری، تاثیراتی جدی داشته باشد. از دیر باز تا کنون، زنان مبتلا به دیابت با بارداری مشکل داشته اند. ولی امروزه با کنترل مناسب، یک زن دیابتی می تواند یک بارداری سالم را تجربه کند. اگر زمانی که باردار می شوید دیابت تحت کنترل نباشد، خطر آنکه کودک شما دچار گونه ای اختلال مادرزادی باشد، ۵ برابر افزایش می یابد!
اگر دیابت داشته باشید، ممکن است باردار شدن برای شما مشکل تر باشد. همچنین احتمال سقط خود به خودی، تولد نوزاد مرده و نقایص مادرزادی افزایش می یابد. می توان با کنترل مطلوب قند خون در طی بارداری، این خطرات را کاهش داد.
اگر دیابت شما کنترل نشده است، ترکیب بارداری و دیابت می تواند برای شما و کودکتان خطرناک باشد. بسیاری از مشکلات و آسیب های ناشی از دیابت، طی سه ماهه نخست (۳ هفته نخست بارداری) رخ می دهند. در صورت عدم کنترل بیماری، تمام دوره بارداری تحت تاثیر قرار می گیرد.
در دوران بارداری، نیاز بدن شما به انسولین افزایش می یابد. انسولین به بدن اجازه می دهد که از قند خون استفاده کند. اغلب پزشکان توصیه می کند که حداقل ۲ تا ۳ ماه پیش از آغاز بارداری، دیابت خود را تحت کنترل درآورید. ممکن است لازم باشد برای کنترل دیابت، چندین بار در روز قند خونتان چک شود.
آیا صرع من می تواند جنینم را تحت تاثیر قرار دهد؟
من مبتلا به صرع هستم و دارو مصرف می کنم و با این حال گاهی دچار تشنج می شوم. آیا در صورت بارداری ممکن است که فرزند م هم به این بیماری مبتلا شود و یا تحت تاثیر داروهایی که من مصرف می کنم قرار گیرد؟
صرع شامل انواع مختلفی است؛ با این حال، تشنج ها شدیدترین حالت آن هستند. دو نوع تشنج صرعی وجود دارد: صرع بزرگ (گراندمال) و صرع کوچک (پتی مال). احتمال متولد شدن نوزادی مبتلا به اختلال تشنجی از مادری که صرع دارد، ۱ به ۳۰ است. همچنین شاید به دلیل مصرف داروهایی که برای کنترل صرع در طول بارداری مورد استفاده قرار می گیرند، احتمال بروز اختلالات مادرزادی در نوزادان بیشتر است.
اگر برای کنترل صرع دارو مصرف می کنید، لازم است که پیش از باردار شدن با پزشک خود مشورت کنید. در مورد مقدار و نوع داروهایی که استفاده می کنید با او صحبت کنید. مصرف برخی داروها در طول بارداری بی خطر است. اکثر پزشکان در دورانی که سعی می کنید باردار شوید و در دوران بارداری داروی کم خطرتر را پیشنهاد می کنند.
تشنج ها می توانند برای مادر و جنین خطرناک باشند. لازم است که داروی خود را به صورت مرتب و همانطور که توسط پزشک شما تجویز شده است، مصرف کنید. مصرف هیچ دارویی را سر خود کم یا قطع نکنید!
فشار خون بالا چگونه می تواند بارداری من را تحت تاثیر قرار دهد؟
من مبتلا به فشار خون بالا هستم و شنیده ام که افزایش فشار خون در بارداری خیلی خطرناک است. چه باید بکنم و چگونه می توانم این خطرات را کاهش دهم؟
فشار خون بالا می تواند سبب بروز مشکلاتی برای زن باردار و کودک متولد نشده او شود. این مشکلات در زن باردار عبارتند از : سردرد، آسیب به کلیه ها و یا سکته مغزی. در جنین در حال تکامل مادری که فشار خون بالا دارد ممکن است جریان خون جفت کاهش یابد و به موجب اختلال رشد و یا محدودیت رشد داخل رحمی (IUGR) شود.
اگر پیش از بارداری دارای فشار خون بالا هستید باید در طول بارداری به دقت فشار خون خود را کنترل کنید. بطور مرتب تحت نظر پزشک معالجتان (که معمولا متخصص قلب یا داخلی است) باشید. در غیر اینصورت ممکن است متخصص زنان و زایمان از شما بخواهد با یک متخصص بیماری های قلب یا داخلی مشورت کنید تا به شما در کنترل فشار خونتان کمک کند.
مصرف برخی داروهای ضد فشار خون بالا در دوران بارداری بی خطر است؛ برخی دیگر با خطراتی همراه هستند، مصرف هیچ دارویی را سر خود کم یا قطع نکنید! این کار می تواند خطر آفرین باشد. اگر به فکر بارداری هستید، در مورد داروهایی که برای کنترل فشار خون بالا مصرف می کنید و در مورد بی خطر بودن آنها طی لقاح و بارداری، با پزشک خود مشورت کنید.
آیا با وجود پرکاری تیروئید می توانم بارداری بی خطر داشته باشم؟
افزایش زیاد هورمون تیروئیدی یا پرکاری تیروئید، موجب تسریع سوخت و ساز بدن می شود و معمولاً در فرم شدید آن بیماری گریوز موسوم است. این مشکل را اغلب می توان با جراحی یا دارو برای کاهش میزان هورمون تیروئید در بدن، برطرف کرد. در صورتی که پر کاری تیروئید در دوران بارداری تحت درمان قرار نگیرد، خطر زایمان زودرس و کم بودن وزن نوزاد هنگام تولد افزایش می یابد. در صورتی که درمان دارویی در دوران بارداری ضرورت یابد، داروهایی بی خطر وجود دارند که می توانید مصرف کنید. بنابراین بهتر است قبل از اقدام به بارداری با پزشک معالج خود مشورت کنید.
آیا با وجود کم کاری تیروئید می توانم بارداری بی خطر داشته باشم؟
در درجه اول باید بدانید که کم کاری تیروئید خود مانع تخمک گذاری می شود بنابراین هر خانمی با کم کاری تیروئید که قصد حاملگی دارد باید ابتدا با دارو، هورمونهای خونش را به سطح طبیعی برساند. این بیماری به تنهائی بارداری را تحت تاثیر قرار نمی دهد به این شرط که کاملا تحت کنترل باشد. جنین برای رشد مغز نیاز به هورمون تیروکسین دارد و این هورمون به راحتی از جفت رد می شود پس بسیار مهم است که در تمام طول بارداری میزان آن در خون نرمال باشد. در مواردی که سطح خونی تیروکسین درمحدوده طبیعی نیست، احتمال سقط جنین، مسمومیت حاملگی و اختلالات قلبی در جنین بیشتر می شود. به خاطر داشته باشید به خصوص در ۱۲ هفته اول بارداری مصرف تیروکسین بدن افزایش میابد ( ۵۰ تا ۱۰۰ درصد) و لازم است با انجام تستهای تیروئیدی هر چهار تا شش هفته یکبار آن را چک کنید.
اگر از بیماری صبحگاهی رنج می برید شاید بهتر باشد زمان مصرف قرص صبح را تغییر دهید.در این مورد بهتر است ابتدا با پزشکتان مشورت کنید.
چه خطراتی مرا تهدید خواهد کرد اگر بخواهم در حدود ۳۵ سالگی باردار شوم؟
اکثر زنان تمایل دارند که پس از تثبیت وضعیت شغلی، ازدواج کنند و بیشتر زوج ها در سنین بالاتری نسبت به گذشته خواهان فرزند می شوند. امروزه پزشکان مادران بیشتری را می بینند که در سنین بالاتری، نخستین حاملگی خود را تجربه می کنند و اغلب این مادران، دوران بارداری کم خطرتر و سالم تری نسبت به زنان هم سن و سال خود در گذشته دارند.
در واقع زن میانسالی که در نظر دارد باردار شود، از دو بابت نگرانی دارد. او می خواهد بداند که بارداری بر او چه تاثیری دارد و از سوی دیگر چگونه سن وی بر بارداری او اثر خواهد گذاشت. واقعیت این است که خطر بروز موارد زیر در زن بارداری که بیش از ۳۵ سال دارد مختصری افزایش می یابد:
• تولد نوزادی مبتلا به سندرم داون
• فشار خون بالا
• احساس فشار یا درد در لگن
• پره اکلامپسی
• احتمال انجام زایمان با روش سزارین
• چند قلویی
• پارگی جفت
• خونریزی و عوارض دیگر
• زایمان زودرس
یک زن باردار میانسال ممکن است مجبور باشد با مشکلاتی دست و پنجه نرم کند که یک زن باردار جوانتر ممکن است با آنها مواجه نشود. به بیان ساده تر، باردار شدن در ۲۰ سالگی راحت تر از باردار شدن در ۴۰ سالگی است. ممکن است در ۴۰ سالگی، شغلی داشته باشید و یا سایر فرزندانتان بخواهند وقت اضافه شما صرف آنها شود. در این سن و سال ممکن است استراحت کردن، ورزش کردن و تغذیه مناسب، سخت تر باشد.
مشکلات مادر همراه با باردار شدن در سنین بالاتر عبارتند از اغلب بیماری های مزمنی که معمولا با بالا رفتن سن ظاهر می شوند. یکی از شایعترین عوارض بارداری در زنان ۳۵ ساله و بیشتر، فشار خون بالاست. میزان بروز پره اکلامپسی نیز افزایش می یابد. خطر بروز اختلالات و مشکلاتی مانند زایمان پیش از موعد و احساس فشار و یا درد در لگن نیز در زنان باردار میانسال بیشتر است.
احتمال بروز دیابت و عوارض آن نیز با بالا رفتن سن، بیشتر می شود. پژوهشگران به این نتیجه رسیده اند که میزان بروز عوارض دیابت در زنان ۳۵ ساله و بیشتر، دو برابر سایر افراد است. در گذشته، دیابت و فشار خون بالا از عوارض اصلی هر بارداری محسوب می شدند. با پیشرفت امروزی، می توانیم به خوبی هر دوی این عوارض را درمان کنیم.
احتمال وقوع سندرم داون در کودکم چقدر خواهد بود؟
من ۴۶ سال دارم. اگر بخواهم باردار شوم احتمال وقوع سندرم داون در کودک ما چقدر خواهد بود؟
واقعیت این است که خطر متولد شدن نوزادی مبتلا به سندرم داون از مادران با سن و سال بالاتر، بیشتر است بطوریکه با افزایش سن مادر خطر متولد شدن نوزادی مبتلا به سندرم داون به ترتیب زیر بیشتر می شود:
• در ۲۵ سالگی، ۱ مورد در هر ۱۳۰۰ تولد
• در ۳۰ سالگی، ۱ مورد در هر ۹۶۵ تولد
• در ۳۵ سالگی، ۱ مورد در هر ۳۶۵ تولد
• در ۴۰ سالگی، ۱ مورد در هر ۱۰۹ تولد
• در ۴۵ سالگی، ۱ مورد در هر ۳۲ تولد
• در ۴۹ سالگی، ۱ مورد در هر ۱۲ تولد
البته بسیاری از این بارداری ها به سقط خود به خودی یا تولد نوزاد مرده ختم می شوند. خوشبختانه امروزه برای تشخیص ابتلای جنین مادران میانسال به سندرم داون، آزمایشات مختلفی انجام می شود و این سندرم، شایع ترین اختلال کروموزومی قابل شناسایی با آمنیوسنتز یا بررسی آمنیوتیک است.
ولی می توان نسبت به آمار فوق، نگاه مثبت تری هم داشت. اگر ۴۵ ساله هستید احتمال عدم تولد نوزادی مبتلا به سندرم داون، ۹۷% است. اگر ۴۹ ساله باشید، به احتمال ۹۲% نوزاد شما مبتلا به سندرم داون نیست. اگر به دلیل سن و یا سابقه خانوادگی، نگران خطر بروز سندرم داون در کودکتان هستید، با پزشک خود مشورت کنید.
آیا سن پدر هم در ابتلا جنین به سندرم داون تاثیر دارد؟
تحقیقات نشان می دهند که سن پدر نیز می تواند بر سلامت بارداری تاثیر گذار باشد. اختلالات کروموزومی که سبب بروز نقایص مادرزادی می شوند، بیشتر در زنان میانسال و مردان بالای ۴۰ سال رخ می دهند. احتمال اینکه مردی که بالای ۵۵ سال سن دارد، پدر نوزادی مبتلا به سندرم داون شود، دو برابر سایر افراد است. احتمال بروز اختلالات کروموزومی با بالا رفتن سن پدر افزایش می یابد. برخی پژوهشگران توصیه می کنند که مردان، پیش از ۴۰ سالگی پدر شوند. با این حال در مورد این موضوع، همچنان اختلاف نظر وجود دارد.
آیا چندین حاملگی با فاصله کم خطرناک است؟
بله، تحقیقات نشان داده است که حاملگی های متعدد و نزدیک به هم ( به خصوص با فاصله کمتر از ۶ ماه) برای سلامت مادر و نوزاد خطراتی دارد که یکی از آنها زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد است. حداقل فاصله زمانی مناسب بین بارداری ها ۱۸ تا ۲۳ ماه است.